Pozew o rozwód. Jakie są rodzaje pozwów? Czym się różnią?

Zakończenie małżeństwa to zawsze niełatwa i bolesna decyzja. Jeśli jednak doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego (uczuciowego, fizycznego i majątkowego) i nic nie rokuje nadziei na poprawę tej sytuacji – zgodnie z art. 55 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – każde z małżonków ma prawo wystąpić do sądu o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.

Pierwszym krokiem, jaki należy w tym celu uczynić, jest przygotowanie i złożenie pozwu rozwodowego. Jakie są rodzaje pozwów i jakie konsekwencje prawne pociąga za sobą każdy z nich?

Pozew o rozwód można wnieść z orzeczeniem o winie – z wyłącznej winy pozwanego lub z winy obu stron – i bez orzekania o winie. Orzeczenie o winie lub jego brak wiąże się nie tylko z obarczeniem jednego lub obojga małżonków pewnego rodzaju odpowiedzialnością moralną, ale także w znaczącym stopniu wpływa na kształt stosunków prawno-finansowych między rozwiedzionymi. Jeśli małżeństwo zostanie rozwiązane bez orzekanie o winie, byli małżonkowie mogą domagać się od siebie alimentów jedynie wówczas, gdy znajdują się w sytuacji niedostatku, czyli z przyczyn niezależnych od siebie (takich jak choroba czy wypadek) nie mogą zaspokajać całości lub części swoich życiowych potrzeb.

Obowiązek alimentacyjny jest w tym przypadku ograniczony czasowo i poza wyjątkowymi okolicznościami kończy się wraz z upływem 5 lat od uprawomocnienia się wyroku. Podobnie ma się rzecz w sytuacji, kiedy winę za rozpad małżeństwa ponoszą obie strony – różnica jest jednak taka, że nie obowiązują wówczas ograniczenia czasowe. Kiedy rozwód nastąpił z wyłącznej winy jednego z małżonków, obowiązek alimentacyjny nabiera zupełnie innego charakteru.

W takim przypadku osoba niewinna, aby zażądać alimentów, nie musi pozostawać w niedostatku – wystarczy, że wykaże, że rozwód przyczynił się do znacznego pogorszenia jej sytuacji materialnej; małżonek wyłącznie winny nie może zaś rościć sobie prawa do alimentów w żadnej sytuacji, nawet kiedy znajdzie się w trudnym życiowym położeniu. Warto pamiętać, że sąd nie ocenia, w jakim stopniu „rozkłada się wina” obu małżonków.

Jeśli jedna strona do rozpadu małżeństwa przyczyniła się w sposób przeważający, a druga tylko nieznacznie, sąd najprawdopodobniej orzeknie winę obu stron.

Okoliczności, które uprawniają do wniesienia pozwu z orzeczeniem o winie, to w szczególności: agresja, nadużywanie alkoholu, nieetyczne postępowanie wobec małżonka, zaniedbywanie rodziny i nieprzyczynianie się do jej utrzymania w wystarczającym stopniu czy niewierność. Pozew o rozwód bez orzekania o winie zazwyczaj argumentowany jest niezgodnością charakterów czy różnicami światopoglądowymi, społecznymi, religijnym etc.

Więcej na temat pozwów rozwodowych (m.in. gdzie należy pozew złożyć, jakie dane musi zawierać i jakie dokumenty należy do niego dołączyć) dowiedzą się Państwo, odwiedzając naszą stronę internetową. Warto pamiętać, że chociaż pozew o rozwód można sporządzić samodzielnie, w każdej sytuacji warto wpierw skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.