Czy kryminalistyczne badania kserokopii dokumentów, w tym kserokopii podpisów są możliwe?

Badania kryminalistyczne związane z badaniem autentyczności dokumentów oraz badaniami pisma ręcznego (określanymi potocznie jako badania grafologiczne) często związane są z koniecznością opiniowania w oparciu o nie w pełni wartościowy materiał badawczy. Podstawową zasadą obowiązującą przy ekspertyzie pismoznawczej jest poddanie analizie oryginału zakwestionowanego dokumentu, zwierającego zapisy ręczne (w tym podpisy) niebędące kopiami. W praktyce, dosyć często, dotarcie do oryginału dokumentu nie jest jednak możliwe. Co w takim przypadku ? Czy badania kserokopii dokumentu jest dopuszczalne?

Problematyka badania dokumentów występujących w formie kserokopii, od lat stanowi przedmiot dyskusji w środowisku naukowym. Bez wątpienia dokumenty występujące w takiej postaci stanowią materiał badawczy o znacznie ograniczonej wartości. Z tego też względu laboratoria policyjne dokumentów występujących w tej formie nie przyjmują do badań w ogóle. Niemniej jednak kserokopie stanowią niejednokrotnie jedyny materiał dowodowy jaki jest w dyspozycji organów ścigania bądź wymiaru sprawiedliwości. Czy w takiej sytuacji badanie dokumentów niebędących oryginałami jest możliwe?

Pomijając błędne twierdzenia (nielicznych na szczęście biegłych), że kserokopia dokumentu ma taki sam walor dowodowy jak oryginał, wskazać należy, że w środowisku kryminalistycznym badania kserokopii, pomimo że stanowiące ostateczność (jedynie w przypadku braku możliwości uzyskania oryginału) są uznawane za możliwe. Ekspertyza kserokopii dokumentu wiąże się jednak z wieloma ograniczeniami – zwłaszcza dotyczącymi możliwego zakresu wniosków jakie można w oparciu o tego typu analizy sformułować. Badania takie nie pozwalają przede wszystkim na formułowanie wniosków dotyczących autentyczności oryginału dokumentu, którego kserokopia jest przedmiotem badań. Ograniczenie te nie jest jednak jednoznaczne z brakiem możliwości badania kopii zapisów ręcznych w ogóle. Należy bowiem rozgraniczyć badanie autentyczności dokumentu przedstawionego do analizy w formie kserokopii od badania identyfikacyjnego samego grafizmu kopii rękopisów występujących na takiej kopii, w oderwaniu od przytoczonych zagadnień technicznych. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że ograniczenia badawcze dotyczące analizy kserokopii rękopisów nie pozwalają na podstawie badania takiej postaci materiału formułowania wniosków w sposób kategoryczny, jednak nie są równoznaczne z brakiem możliwości przeprowadzenia badań identyfikacyjnych w każdym przypadku, gdy przedmiotem analiz jest kopia dokumentu.